Nasıl Yan Proje Fikri Bulursunuz?
Baştan belirteyim, sihirli bir numarası yok. Anahtar kelime: iletişim.
Açık olmak gerekirse fikir bulmanın zor bir şey olduğunu düşünmüyorum. Bir noktada bir sorun varsa, onun çözümü zaten yeni bir fikirdir. Yani bu makalede size “online olarak satabileceğiniz 5 şey” ya da “oturduğunuz yerden para kazandıran 10 taktik” gibi şeyler yazmayacağım :)
“Harika bir fikrim var, ama…” , “Dünyayı değiştirecek bir proje, ama…”, gibi klişeleri şimdiye kadar çok kez duymuşsunuzdur diye tahmin ediyorum. Benim altın kuralım, motivasyonel videolarda ya da Instagram’da gördüğünüz öğütlerin tam tersine çok basit: büyük düşünmemek.
Öncelikle bunu açıklayayım; potansiyeli olan bir projenin çok büyüme ihtimali hep var. Tabii bu biraz zaman, bolca tecrübeyle oluyor. Ne kadar büyük düşünürseniz düşünün projeniz gerçekten “büyürse” geleceği konumu zaten hayal bile edemezsiniz. Bu nedenle ben küçük düşünüyorum.
Böylece not alırken Notion’da olmayan bir özellik aklıma geldiğinde yeni bir Notion yapmaya çalışmıyorum. Ya da WhatsApp mesajlaşma deneyimini beğenmeyip yeni bir chat uygulamasına kalkışmıyorum. Onun yerine destek bölümüne yazıyorum, destek bölümü bu yüzden var :)
Hatta bir fikir oluşturması açısından reklam da yapayım: Fatma Kiraz ile yaptığımız son proje Coming Soon Kit. Küçük düşünerek, ne kadar hızlı çıkardığımıza inanamazsınız. Kendi işimizi de aksatmadan yaptığımız, tam anlamıyla bir yan proje.
Fikir ne kadar önemli?
Bana göre fikirler çok da önemli şeyler değil, herkesin aklına büyük fikirler geliyor. İyice abartayım, yan projeler için büyük fikirler düşünüyorsanız, yan proje yapmayı bir daha düşünün derim.
Başta da belirttiğim gibi özellikle şu sıralar fikir bulmakta zorlanmıyorum (Bunun bencesini açıklayacağım). Ama fikir bulmakta zorlanan çok kişi ile karşılaştım, konuştum. Sorunlar ortak, muhtemelen siz de kendinizi göreceksiniz;
- Yaptığım işin nasıl para edeceğini bilmiyorum.
- Zaten bir çok fikir çoktan yapılmış.
- Aklımdaki projeyi yapacak yeterliliğim, ekibim, zamanım ve -gerekliyse- param yok.
1 — Yaptığım işin nasıl para edeceğini bilmiyorum
Muhtemelen en sık duyduğum söz. Örneğin tasarımcılar ne tür bir Figma dosyasının satılabileceğini düşünüyor. Yanılıyorsam lütfen uyarın, bu soruyu soranlar mutlaka ajans işi yapan tasarımcılar oluyor. Startuplar genelde bir yan projenin büyümesiyle meydana geldiği için, startupta çalışan tasarımcılar bu sürece daha aşina. Neyin satılabileceğini, müşterinin ne istediğini tahmin edebiliyorlar.
“Ne satabilirim” diye düşünmekten yerine “neye ihtiyaç var” diye düşünmeyi genelde unutuyoruz. Bunu ben de yapıyorum. Yine Fatma Kiraz ile son yaptığımız Coming Soon Kit proje fikrinin nasıl ortaya çıktığını anlatarak örneklendirmek istiyorum.
Fatma ve Kadir’in aliveDomain adlı bir projesi var. Proje lansmana çıkmadan önce Fatma, projenin değer önerisini sunmak için coming soon ekranı geliştirdi. Daha sonra, böyle bir ekran sunmanın avantajlarını keşfetti. Neredeyse tüm ürünler, coming soon ekranına ihtiyaç duyuyor. Fakat Fatma’nın bunu yeniden geliştirmek zorunda kalması, pazarda bu alanda bir açığın olduğu anlamına geliyor. İşte yeni bir fikir, yeni bir satış kapısı.
Benimle iletişime geçti ve o an fikir hazırdı. Nasıl fikir buluruz derdine düşmeden fikir oluşmuştu. İşe girişmeden önce gerçekten bu fikri geliştirmeye değer mi, ihtiyaç var mı diye araştırdık. Gördüğümüz kadarıyla modern ve lansmana çıkacak ürünlere özel hazırlanmış coming soon ekranları yoktu.
Ben en iyi bildiğim ve en popüler programlardan biri olan Figma’da ekranları tasarladım. Fatma da aynı şekilde Tailwind CSS ile tasarımı koda döktü. Toplamda 50'den fazla ekran ile toplu bir kit hazırladık. Peki neden sadece bu teknolojileri kullandık? Ya da bir web site oluşturma aracı yapmadık. Çünkü büyük düşünmeme metodunu uyguladık ve en popülerleri ile devam ettik. Kullandığımız metod daha genel anlamda MVP (Minimum Viable Product) diye adlandırılabilir. Projenin ilerleyişi bize yol gösterecek.
2 — Zaten bir çok fikir çoktan yapılmış
Cevap basit, daha önce yapılmış projelere benzer projeler yapabilirsiniz. Hatta bir çok yaratıcı, başkalarının ne yaptığına bakarak fikirler buluyor. Biz de coming soon ekranları için araştırma yaparken, daha önce yapılmış projeler gördük. Asıl görmemek şaşırtıcı olurdu. Zaten yapılmış diyerek projeden vazgeçmedik. Bu durum bize avantaj bile sağladı. Diğer projelerin eksiklerine bakarak kendi projemizdeki eksikleri kapattık.
Ayrıca daha önce benzeri hiç yapılmamış bir proje çok riskli. Hep derler ya “bizim projemiz sektörü domine edecek” diye, eğer daha önce projenin benzeri yapılmamışsa sektör de yok demektir. Bu noktada, hem ürünü sizin yapmanız, hem sektörü sizin kurmanız hem de sektörün ne olduğunu müşteriye ilk olarak sizin anlatmanız gerekecek. Tabii tüm bunları yapmakla uğraşırken müşteri bulmaya vakit ayırabilirseniz…
Ayrıca şunu da aklınızda bulundurmanızda fayda var; fikriniz gerçekten daha önce yapılmamış mı yoksa rakiplerinizi gözden mi kaçırdınız? Rakipleri analiz etmek, projenizde neler sunacağınızı belirlemek için büyük avantaj.
Fikirlerden esinlenmek için şu sitelere göz atabilirsiniz;
- https://www.producthunt.com/topics
- https://www.indiehackers.com/products
- https://baremetrics.com/open-startups
Bununla birlikte subredditleri de takip edebilirsiniz, fakat detaylara sahip olmadığım için eksik bilgi vermeyeyim. Reddit de benim eksiğim.
3 — Aklımdaki projeyi yapacak yeterliliğim, ekibim, zamanım ve param yok.
Bu fikrin bir yan proje olduğundan emin misiniz? Bir daha düşünün. Evet, bu konuda söyleyeceklerim neredeyse bu kadar.
Fikrinizi hayata geçirmek için mevcut işinizden/okulunuzdan/sorumluluğunuzdan arta kalan zaman yetmiyorsa, küçük bir ekiple projeyi çıkarmak mümkün değilse ya da yeterliliğiniz yoksa şimdilik projeyi askıya almanızı öneriyorum -haddime ise-.
Yol burada ikiye ayrılıyor:
- Kendinizi ve projenizi idame ettirecek kadar para kazanmalı ya da pasif gelir elde etmelisiniz.
Bu yol için bir işin profesyoneli olduğunuzu varsayıyorum. Ardından birikimlerinizi projeniz için yeterliliğe sahip kişileri bularak yönetebilirsiniz. Yeni yeterlilikler öğrenmek için zamanınız olmayacak. Bu nedenle siz en iyi bildiğiniz işi yapın, bilmediğiniz işi bir bilene bırakın. Bu arada zaman konusunda çoğumuzun problemi olduğunu düşündüğümden “önerilen yöntem” olarak bu yolu seçiyorum :)
- Yeterliliğinizi artırın.
Zamanınız bol, maddi kaygınız az ise tercih edilebilecek yöntem olabilir. Bu yolu seçiyorsanız muhtemelen daha az sorumluluğa sahip bir gençsiniz ya da maddi kaygısı olmayan, yeterliliğini/kişisel markasını geliştirmek isteyen bir profesyonelsiniz.
NOT: Özellikle ekip toplamak en zor iş olsa gerek. Hem fikrinizi savunup geliştirecek, hem de teknik eksiğinizi kapatacak birilerini bulmak ancak sıkça iletişim ile mümkün.
Okuduğunuz için teşekkür ederim. Son söz olarak eğer ilginizi çektiyse bahsettiğim Coming Soon Kit projemize de göz atabilirsiniz. Fatma Kiraz geliştirme tarafında Twitter hesabında altta paylaştığım zincirden güncellemeler paylaşıyor.
Ben de tasarım tarafındaki güncellemeleri bu tweet zincirinde paylaşıyorum.
Konuyla ilgili, iletisim@alicorak.com adresinden veya Twitter hesabımdan ulaşabilirsiniz.
